Jak wspierać zapylaczy w ogrodzie? Rośliny, które przyciągają m. in. pszczoły i motyle
Zapylacz to jeden z najważniejszych sprzymierzeńców każdego ogrodnika. Pszczoły, motyle, trzmiele i inne owady zapylające odgrywają kluczową rolę w procesie zapylania roślin – bez nich wiele gatunków nie wydałoby owoców, warzyw ani nasion. Ich obecność w ogrodzie wpływa nie tylko na obfitość plonów, ale także na różnorodność i zdrowie całego ekosystemu.
Niestety populacje zapylaczy w ostatnich latach dramatycznie maleją. Każdy z nas może jednak pomóc, sadząc w ogrodzie rośliny, które dostarczą im pożywienia od wczesnej wiosny do późnej jesieni.
Spis treści
Byliny i kwiaty jednoroczne uwielbiane przez zapylacze
Słonecznik (Helianthus annuus)
Wysoki i efektowny. Słonecznik to magnes na pszczoły i trzmiele – jego duże, otwarte kwiaty są dla nich łatwo dostępne i pełne nektaru. Świetnie sprawdza się również w ogrodach dziecięcych i edukacyjnych – łatwy w uprawie i efektowny.

Pysznogłówka (Monarda)
Kwitnie w różnych odcieniach czerwieni i fioletu, a jej kwiaty są uwielbiane przez motyle i trzmiele. Ma dodatkowo piękny, cytrusowy zapach. Jej nektar cenią nie tylko owady – można ją wykorzystać także jako roślinę herbacianą.

Lawenda (Lavandula)
Znana z pięknego zapachu i długiego kwitnienia. To jedna z ulubionych roślin zapylaczy, szczególnie pszczół. Dodatkowo odstrasza komary i mszyce, co czyni ją praktycznym wyborem do ogrodu.

Jeżówka (Echinacea)
Jej trwałe kwiaty z wypukłym środkiem przyciągają motyle, pszczoły i inne owady przez długie tygodnie. Jest rośliną wieloletnią, łatwą w uprawie i odporną na suszę oraz mróz. Idealna do ogrodów naturalistycznych i bylinowych.

Werbena patagońska (Verbena bonariensis)
Wysoka, delikatna roślina z baldachimowatymi kwiatami. Często odwiedzana przez motyle, idealna do naturalistycznych ogrodów. Sprawdza się także w połączeniu z trawami ozdobnymi.

Budleja Dawida (Buddleja davidii)
Choć formalnie to krzew, często traktowana jak bylina. To prawdziwy magnes na motyle – nie bez powodu zwana jest „krzewem motyli”. Kwitnie przez wiele tygodni, zapewniając stałe źródło nektaru w ogrodzie.

Szałwia omszona (Salvia nemorosa)
Jej fioletowe kwiaty rosną w wiechach i są długo atrakcyjne. To jedna z ulubionych bylin pszczół i łatwa w uprawie. Jest odporna na suszę i świetnie komponuje się z trawami ozdobnymi.

Kocimiętka (Nepeta faassenii)
Tworzy miękki kobierzec z drobnymi, niebieskimi kwiatami. Przyciąga zapylacze i odstrasza niektóre szkodniki. Po przycięciu potrafi zakwitnąć ponownie, przedłużając sezon dla owadów.

Cynia (Zinnia elegans)
Kwiaty w wielu kolorach, łatwe w uprawie i bardzo chętnie odwiedzane przez motyle i pszczoły. Doskonała do bukietów i na rabaty – nie tylko dekoracyjna, ale też pożyteczna. Kwitnie długo, często aż do przymrozków.

Miodunka (Pulmonaria)
Jedna z pierwszych bylin kwitnących wiosną. Kwiaty zmieniają kolor z różowego na niebieski i są ważnym źródłem nektaru dla pierwszych zapylaczy. Dobrze radzi sobie w półcieniu i świetnie komponuje się z innymi wczesnowiosennymi roślinami.

Orlik ogrodowy (Aquilegia)
Charakterystyczne kwiaty i długi okres kwitnienia czynią orliki cenionym źródłem pożywienia dla zapylaczy. Często się rozsiewa, dzięki czemu może naturalnie zadarniać większe powierzchnie. Pasuje zarówno do ogrodów wiejskich, jak i nowoczesnych.

Koniczyna (Trifolium)
Zarówno biała, jak i czerwona koniczyna to znakomity pokarm dla pszczół i trzmieli. Poprawia jakość gleby, wiążąc azot – jest też doskonałą rośliną międzyplonową. Świetnie sprawdza się w ogrodach naturalistycznych lub jako trawnik alternatywny.

Lebiodka pospolita (Origanum vulgare)
Dziko rosnące oregano – nie tylko kulinarne, ale też znakomite dla zapylaczy. Kwitnie obficie i długo. Sprawdzi się również na skalniakach i w ogrodach naturalistycznych.

Hibiskus bylinowy (Hibiscus moscheutos)
Tworzy wielkie, dekoracyjne kwiaty, których nektar chętnie odwiedzają motyle i pszczoły. Może być soliterem na rabacie – imponująco wygląda w grupie z trawami ozdobnymi. Lubi wilgotne stanowiska i dużo słońca.

Zioła przyjazne zapylaczom
Tymianek (Thymus vulgaris)
Niski, aromatyczny krzew o drobnych kwiatach, które są źródłem nektaru i pyłku. Kwitnie długo i tworzy dywan dla owadów.

Oregano (Origanum vulgare)
Jedno z najlepszych ziół dla zapylaczy – bujnie kwitnące, aromatyczne, przyciąga pszczoły z daleka.

Majeranek (Origanum majorana)
Delikatniejszy niż oregano, ale równie cenny – jego białe kwiaty są atrakcyjne dla pszczół.

Mięta (Mentha)
Działa jak magnes na trzmiele i pszczoły. Szybko się rozrasta i wymaga kontrolowania, ale jest bardzo cenna dla ogrodowej fauny.

Szczypiorek (Allium schoenoprasum)
Po zakwitnięciu tworzy fioletowe, kuliste kwiatostany. Idealny dla zapylaczy i bardzo dekoracyjny.

Ogórecznik lekarski (Borago officinalis)
Jego niebieskie gwiazdkowate kwiaty są doskonałym źródłem nektaru. Kwitnie długo i rozsiewa się samodzielnie.

Koper ogrodowy (Anethum graveolens)
Jego baldachy w czasie kwitnienia są tłumnie odwiedzane przez owady – warto zostawić część kopru do zakwitnięcia dla zapylaczy oraz dla nas….na ogórki kiszone 😉

Jak jeszcze możesz wspierać zapylacze?
- Sadź rośliny w grupach – to ułatwia owadom dostęp do nektaru,
- Zapewnij różnorodność gatunków i przedłużony sezon kwitnienia,
- Unikaj stosowania środków chemicznych, zwłaszcza w czasie kwitnienia,
- Zainstaluj domek dla zapylaczy (np. murarki ogrodowej),
- Zadbaj o wodopój – np. płytkie naczynie z kamieniami i wodą.
Rośliny + ściółka = idealne warunki dla zapylaczy
Aby rośliny miododajne dobrze rosły i długo kwitły, warto zadbać o glebę – np. ściółkując ją Plantimaxem.
Dlaczego Plantimax pomaga zapylaczom?
- Zatrzymuje wilgoć w glebie,
- Ogranicza chwasty bez potrzeby chemii,
- Poprawia strukturę gleby,
- Jest naturalny i bezpieczny dla zapylaczy.
Podsumowanie
Wspierając zapylacze, wspierasz swój ogród – rośliny kwitną dłużej, owocują obficiej, a przestrzeń staje się bardziej naturalna i żywa. Sadź, podlewaj, ściółkuj – i ciesz się ogrodem pełnym brzęczących pomocników.